جراحی آب مروارید چیست ؟ آب مروارید که نام دیگر آن کاتاراکت می باشد ، نوعی بیماری چشمی به شمار می رود. این بیماری به کدورت عدسی چشم و بالطبع مه آلود شدن و تاری دید می انجامد که البته عاری از درد است و غالبا در افراد میانسال بروز می کند.
قطعی ترین روش درمان آب مروارید ، جراحی آب مروارید است که معمول ترین روش این جراحی نیز روش فیکو می باشد.
اکیدا توصیه می شود به دلیل حساسیت بالای چشم و اهمیت ویژه آن ، برای انجام هر گونه جراحی مرتبط با چشم ؛ حتما به یک پزشک متخصص چشم ماهر و مجرب مراجعه فرمایید تا علاوه بر کسب نتایج موفقیت آمیز ار مواجهه با هر گونه عارضه جانبی نیز در امان باشید.
دکتر علی محمودی جراح و متخصص چشم از مجرب ترین و حاذق ترین متخصصین چشم در استان تهران می باشند که تاکنون نتایج بسیار درخشانی را از انجام کلیه اعمال جراحی چشم در کارنامه کاری شان به ثبت رسانده اند.
آب مروارید چگونه شکل می گیرد ؟
عدسی ، جایی که آب مروارید شکل می گیرد ؛ در پشت قسمت رنگی چشم ( عنبیه ) ، قرار دارد.
عدسی ، نوری را که به چشمان شما عبور داده و متمرکز نموده و تصویر واضحی را بر روی شبکیه ، غشای حساس به نور در چشم که عمکلردی شبیه به فیلم دوربین دارد ، ایجاد می کند.
با بالا رفتن سن ؛ انعطاف پذیری ، شفافیت و ضخامت عدسی کاهش می یابد. عوامل مرتبط با سن و دیگر مشکلات پزشکی ، باعث ایجاد ناحیه کدری در عدسی می شود.
با تداوم رشد آب مروارید ، این حالت کدر بودن ، متراکم تر شده و بخش بزرگتری از عدسی را احاطه می کند.
آب مروارید ، مانع عبور نور از عدسی شده و از ایجاد تصویر واضح بر روی شبکیه جلوگیری می کند. در نتیجه ، دید شما تار می شود.
آب مروارید اغلب در هر دو چشم ، البته نه بصورت یکنواخت ، رشد می کند.
گاهی آب مروارید در یک چشم در مقایسه با چشم دیگر، پیشرفته تر بوده و باعث تفاوت در دید بین دو چشم می شود.
علل ابتلا به آب مروارید چیست ؟
بیشتر آب مرواریدها ، در اثر بالا رفتن سن و تغییر ایجاد شده در بافت در اثر آسیب دیدگی به وجود می آیند.
برخی ناهنجاری های ژنتیکی وراثتی ؛ که باعث بروز مشکلات سلامت می شوند نیز خطر آب مروارید را افزایش می دهند.
آب مروارید ؛ گاهی در اثر دیگر مشکلات چشمی ، جراحی های قبلی یا مشکلاتی از قبیل دیابت ، حادث می شود. استفاده دراز مدت از داروهای استروئیدی نیز می تواند باعث رشد آب مروارید شود.
علائم و نشانه های آب مروارید
آب مروارید ، کدر شدن عدسی شفاف نرمال در چشم شما می باشد. در افراد مبتلا به آب مروارید ، دیدن از طریق عدسی های کدر ، مثل نگاه کردن از پشت پنجره بخار گرفته است.
بینایی کدر شده ؛ باعث دشوار شدن خواندن ، رانندگی کردن و همچنین دیدن حالات صورت طرف مقابل می شود.
لازم به ذکر است که آب مروارید به کندی رشد می کند و در مراحل اولیه ، نور چشم را دچار اختلال نخواهد کرد.
بیماری آب مروارید ، غالبا به تدریج ایجاد شده و مادامی که منتج به تغییرات قابل توجه در چشم نشده و به تاری دید نیانجامیده باشد ؛ با حداقل علائم همراه خواهد بود.
آب مروارید ، در صورت تشدید و در مراحل پیشرفته می تواند علائم ذیل را به دنبال داشته باشد :
- دید تار و مه آلود
- اختلالات دید در شب
- تغییر و نوسان نمره چشم ها
- زرد شدن یا حتی محو شدن رنگ ها
- نزدیک بینی پیشرونده در افراد میانسال
- اختلالات دید در روز در صورت قرار گیری در معرض نور خیره کننده
انواع آب مروارید
بیماری آب مروارید دارای انواع مختلفی است که در ادامه به انواع این بیماری اشاره شده و همچنین به شرح توضیحاتی مختصر در خصوص هر یک پرداخته ایم.
- آب مروارید مادرزادی : بیماری آب مروارید ، گاهی اوقات به صورت مادرزادی نمود می یابد ؛ آب مروارید مادرزای ؛ می تواند در پی آسیب یا عدم تکامل پیش از تولد ، عفونت داخل رحمی یا پس از تولد و در سنین کودکی بروز کند.
- آب مروارید مبتنی بر سن : این نوع از آب مروارید ، به عنوان شایع ترین نوع بیماری آب مروارید به شمار می رود که به دنبال بالا رفتن سن ایجاد می گردد.
- آب مروارید ثانویه : گاها برخی بیماری ها اعم از دیابت و همچنین مصرف برخی داروهای خاص همچون کورتیکواستروئیدها و همچنین قرار گرفتن در معرض اشعات ماورای بنفش می توانند به بیماری آب مروارید بیانجامند.
- آب مروارید ناشی از ضربه به چشم : لازم به ذکر است که در پاره ای موارد ، ضربه به چشم سبب ابتلا به بیماری آب مروارید خواهد شد.
ناگفته نماند که برخی عوامل ؛ از جمله آلودگی های محیطی ، مصرف بی رویه نوشیدنی های حاوی الکل و همچنین قرار گیری در مجاورت دود سیگار و مواردی از این قبیل نیز منجر به افزایش ریسک بروز آب مروارید می شوند.
پیشگیری از ابتلا به آب مروارید
تا کنون هیچ مطالعه مورد تائیدی در خصوص چگونگی پیشگیری یا کند کردن پیشرفت آب مروارید به دست نیامده است ؛ ولی به نظر پزشکان ، استراتژی های مختلفی در راستای جلوگیری از ابتلا به این بیماری وجود دارند که می توانند مفید واقع شوند ؛ این موارد عبارتند از :
انجام آزمایش منظم چشم ؛ آزمایشات چشم می توانند به شناسایی آب مروارید و سایر مشکلات چشم در مراحل اولیه کمک کند.
سیگار کشیدن را ترک کنید
دیگر مشکلات سلامت را کنترل کنید. در صورت ابتلا به دیابت یا دیگر مشکلات پزشکی که می تواند خطر آب مروارید را افزایش دهید ، طرح درمان را دنبال کنید.
یک رژیم سالم ، شامل مقدار فراوانی میوه و سبزیجات را دنبال کنید.
افزودن مقدار کافی از انواع میوه ها و سبزیجات ، دریافت انواع ویتامین ها و مواد مغذی را تضمین می کند.
میوه ها و سبزیجات ، دارای آنتی اکسیدان های بسیاری هستند که به سالم نگه داشتن چشم ها کمک می کند.
عینک بزنید
پرتوهای ماوراء بنفش خورشید ، در رشد آب مروارید دخیل می باشد. برای جلوگیری از آسیب دیدن چشم ها در اثر این پرتو ، از عینک های آفتابی در هنگام خروج از منزل استفاده کنید.
مصرف الکل را کاهش دهید. استفاده از الکل بیش از حد ، می تواند خطر آب مروارید را افزایش دهد.
فاکتورهای خطر ابتلا به آب مروارید
فاکتورهایی که خطر آب مروارید را افزایش می دهند ، شامل موارد زیر می باشند :
- بالا رفتن سن
- دیابت
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید زیاد
- سیگار کشیدن
- چاقی
- فشار خون بالا
- آسیب یا التهاب های قبلی چشم
- جراحی قبلی چشم
- استفاده دراز مدت از داروهای کورتیکواستروئید
- نوشیدن مقدار زیاد الکل
درمان آب مروارید
زمانی که تجویز عینک نمی تواند دید تار شما را درمان کند ، تنها درمان موثر برای آب مروارید ، جراحی خواهد بود.
در طول جراحی ، عدسی تار شده برداشته می شود و به جای آن عدسی مصنوعی شفاف قرار می گیرد.
این عدسی به عنوان بخش دائمی در چشم شما باقی خواهد ماند.
جراحی آب مروارید ، یک درمان سرپایی می باشد و شما بعد از جراحی ، می توانید به منزل بازگردید. در طول جراحی، چشم پزشک شما ، از بی حسی موضعی برای بی حس کردن ناحیه اطراف چشم های تان استفاده می کند.
به طور کلی ، جراحی آب مروارید ، بی خطر است ؛ ولی برخی خطرات از قبیل عفونت و خونریزی را می تواند به همراه داشته باشد.
بعد از جراحی ، اندکی درد را تجربه خواهید کرد که پس از چند روز فروکش می کند. بهبود معمولا ظرف2 ماه اتفاق می افتد.
اگر به جراحی در هر دو چشم نیاز داشته باشید ، پزشک برای انجام جراحی در چشم دیگر شما ، پس از حصول بهبود در چشم اول ، برنامه ریزی می کند.
نحوه جراحی آب مروارید به روش فیکو چگونه است ؟
فیکوامولسیفیکاسیون یا اصطلاحا فیکو ( phaco ) ، متداول ترین روش جراحی آب مروارید است که تحت بی حسی موضعی انجام می شود.
در این روش جراحی ، دو برش در بخش سفیدی چشم و مجاور لبه بیرونی قرنیه ایجاد شده و حفره کوچکی به ابعاد 2 تا 3 میلیمتر به منظور دستیابی به عدسی چشم ایجاد شده و پس از آن ، پروب دستگاه فیکو ، به درون چشم بیمار ورود می یابد.
در جراحی آب مروارید به روش فیکو ؛ با بهره وری از امواج ماوراء صوت یا اولتراسونیک ، عدسی کدر شده چشم بیمار به قطعه هایی کوچک تر شکسته و از طریق نیروی مکش دستگاه ، از چشم وی استخراج می گردند.
در این مرحله باید لنز مصنوعی که حالت دائمی دارد ، در داخل چشم بیمار قرار داده شود.
جنس این لنزها از اکریلیک ، پلاستیک یا سیلیکون بوده و تحت هیچ شرایطی برای فرد ، ملموس نخواهند بود.
لازم به ذکر است لنزهای مصنوعی که به منظور درمان آب مروارید ، درون چشم کار گذاشته می شوند نیازمند مراقبت خاصی نیستند.
توجه داشته باشید که برش های ایجاد شده در جراحی آب مروارید به روش فیکو ، بسیار ظریف بوده و در نتیجه برای بستن برش ها نیاز به ایجاد بخیه نخواهد بود.
البته در برخی موارد ممکن است که پزشک معالج از یک الی دو بخیه برای بستن برش ها استفاده کند.
مراقبت های بعد جراحی آب مروارید
موفقیت جراحی آب مروارید ، به توجه دقیق شما به توصیه های پزشک در طول این دوره بستگی دارد.
- به مدت 24 ساعت بعد از عمل ، از انجام فعالیت هایی که به تمرکز کامل نیاز دارند خودداری کنید.
- پزشک از شما می خواهد تا به مدت حدودا 6 هفته بعد از برداشتن آب مروارید ، از انجام هرگونه فعالیتی که باعث فشار آمدن به چشم شما شود ، خودداری کنید.
- طی دوران نقاهت ، هرگز چشم خود را مالش ندهید.
- گاهی احساس می کنید چیزی در چشم شماست ، ولی در واقع اینطور نیست. این حالت به دلیل وجود بخیه می باشد که به مرور زمان به خودی خود رفع می شود.
- بعد از جراحی می توانید رژیم غذایی و داروهای خود را از سر بگیرید.
- بعد از جراحی آب مروارید ؛ انجام فعالیت های روزمره از قبیل قدم زدن یا مطالعه سبک ، بلامانع است. اما باید به مدت یک هفته پس از عمل ، از انجام کلیه فعالیت های سنگین از قبیل بلند کردن وزنه سنگین ، خم شدن ، پریدن ، بازی تنیس و غیره ؛ خودداری کنید.
- 1 تا 2 روز بعد از درمان ، می توانید فعالیت های جنسی خود را از سر بگیرید.
- شنا کردن از 1 ماه بعد از عمل ، بلامانع است.
- پس از روز اول بعد از جراحی ، می توانید دوش بگیرید. از وارد شدن شامپو در چشمی که جراحی شده است ، خودداری کنید.
- بعد از جراحی ، اندکی درد را تجربه خواهید کرد که با تیلنول قابل تسکین می باشد. از مصرف محصولات حاوی آسپرین خودداری کنید.
- تا زمانی که چشم تان پانسمان است ، نباید رانندگی کنید. پس از اولین جلسه معاینه بعد از عمل ، در صورت واضح بودن دید ؛ می توانید رانندگی کنید.
- چشمی که تحت جراحی آب مروارید قرار گرفته است ؛ در شیوه دیدن رنگ ها ، با تغییراتی روبرو خواهد شد ؛ این اتفاق ، موضوعی طبیعی است.
