درمان و اصلاح عیوب انکساری با لیزر
عیوب انکساری چشم ( دوربینی ، نزدیک بینی و آستیگماتیسم ) ؛ از جمله شایع ترین ناهنجاری های چشمی به شمار می رود. در حال حاضر با پیشرفت علم و فناوری ؛ امکان اصلاح عیوب انکساری با لیزر محقق شده و می توان از طریق یکی از روش های لیزیک ، لازک یا پی آر کی به درمان عیوب انکساری چشم پرداخته و از زدن عینک رهایی یافت.
به منظور درک بهتر اصلاح عیوب انکساری با لیزر ، لازم دانستیم در ابتدا به اختصار شما را با فیزیک چشم آشنا نماییم.
فیزیک چشم
به طور کلی عملکر سیستم چشم به مثابه یک عدسی محدب می ماند ؛ به طوری که جهت تأمین دید واضح ، نور منکس شده از محیط پیرامون در نقطه ای از چشم تجمع یافته و متمرکز می گردد ؛ این نقطه تحت عنوان لکه زرد یا ماکولا شناخته می شود.
لازم به ذکر است که مردمک چشم ، از ورود نورهای اضافی به چشم ممانعت به عمل آورد.
توجه داشته باشید عدسی و قرنیه چشم ، بخش هایی از چشم هستند که نقش عدسی محدب را ایفاء می کنند و قرنیه به علت قدرت فوق العاده ای که در شکست نور دارد نقش پر رنگتری در این زمینه دارد. ( قدرت شکست نور توسط قرنیه 2/3 می باشد. )
همچنین ناگفته نماند که حدودا 1/3 قدرت شکست نور ، به عدسی چشم اختصاص دارد ؛ عدسی چشم می تواند با تغییر ضخامت خود منجر به تغییر قدرت شکست نور شده و در بازه های زمانی مختلف ، تصویر اجسام متفاوت را گرفته و به شکلی کاملا واضح بر روی ماکولا تثبیت کند.
خطای انکساری چیست ؟
هر گاه چشم ، قدرت تمرکز دید خود برای دیدن اجسام و به طور کلی محیط پیرامون را از دست بدهد ؛ تا جایی که این امر منجر به تاری دید شده و بینایی فرد را با اختلال مواجه سازد ؛ اصطلاحا گفته می شود که چشم دچار عیوب انکساری شده است.
خطای انکساری در چشم ، زمانی رخ می دهد که شکل کره چشم شما ، مانع تمرکز صحیح نور بر روی شبکیه شما شود.
اگر کره چشم شما کشیده تر یا کوتاه تر از حد نرمال باشد ، شکل قرنیه شما را تغییر داده و باعث تشکیل شدن یک تصویر ناهنجار بر روی شبکیه در پشت چشم شما شده و پیام های بینایی ارسال شده به مغز را مختل می نماید.
اگر علائم ناهنجاری بینایی را در خود مشاهده می کنید ، باید از طریق مشاوره و آزمایش ، برای ارائه یک طرح تشخیص و درمان صحیح ، توسط متخصص چشم ، معاینه شوید ؛ زیرا این علائم می توانند نشانه ای از یک بیماری یا مشکل جدی باشند.
از این رو افرادی که با عیب انکساری چشم مواجه هستند ؛ در صورتی که اقدام به اصلاح عیوب انکساری با لیزر نمایند ، قرنیه چشم آن ها که نقشی موثر و کارآمد در شکست نور و کیفیت بینایی دارد ، تحت عمل واقع خواهد شد.
در جراحی های لیزری چشم ، انحنای چشم بیمار و همچنین قدرت تحدب چشم وی تغییر داده شده و با تغییر شکست نور به میزان دلخواه ؛ عیب انکساری چشم اصلاح می شود.
انواع خطاهای انکساری
انواع مختلفی از خطاهای انکساری وجود دارد که ممکن است تجربه کنید. این خطاها عبارتند از :
- نزدیک بینی : این خطای انکساری در اثر کشیدگی کره چشم شما ایجاد می شود. نور به جای متمرکز شدن بر روی شبکیه ، در جلوی آن متمرکز می شود. به عبارت دیگر ؛ نقطه کانونی ، قبل از رسیدن به شبکیه شما ، تشکیل می شود.
- دوربینی : این موقعیت زمانی رخ می دهد که کره چشم ، کوچکتر از آن است که نور بتواند به درستی بر روی شبکیه متمرکز شود. در این حالت ؛ نقطه کانونی ، در پشت شبکیه تشکیل می شود.
- آستیگماتیسم : این خطای انکساری ، از یک شبکیه یا عدسی که به شکل ناهنجاری شکل گرفته است ؛ منشاء می گیرد. وقتی این دو اندام ، کاملا کروی یا گرد نباشند ، می توانند باعث تار شدن اشیاء در هر فاصله ای شوند.
- نابرابر بینی : وقتی ناهنجاری انکساری ، در دو چشم ، به میزان قابل ملاحظه ای متفاوت باشد ؛ نابرابر بینی را به وجود می آورد.
- پیرچشمی : این ناهنجاری انکساری، با بالا رفتن سن به وجود می آید. سفت شدن عدسی ، با رسیدن شما به اوایل یا اواسط 40 سالگی رخ می دهد.
علائم خطای انکساری چیست ؟
علائم رایج ناهنجاری های انکساری ؛ خشکی ، خارش و حساسیت چشم ها و دید تار است. نشانه دیگر خطای انکساری ، سردرد می باشد که باعث اخم کردن و لوچ نگاه کردن می شود.
اگر علائمی از ناهنجاری های بینایی را در خود مشاهده کردید ، همیشه باید برای تشخیص و ارائه طرح درمان مناسب، به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص خطای انکساری چگونه است ؟
خطای انکساری ، معمولا در طول آزمایش کامل چشم توسط چشم پزشک ، شناسایی شده و تشخیص داده می شود.
گاهی به چشم پزشک مراجعه می کنید و از تار شدن دید و ناتوانی در واضح دیدن یا مشکل بینایی دیگ ر، گلایه می کنید ؛ در این موارد غالبا چشم پزشک ، در حین معاینه کامل چشم شما متوجه وجود عیوب انکساری می شود.
لذا کلیه بزرگسالان و کودکان باید توسط یک چشم پزشک ، تحت آزمایشات منظم قرار گیرند.
درمان خطای انکساری
رایج ترین درمان برای ناهنجاری های انکساری ؛ عینک ، لنز یا جراحی می باشد.
در خصوص عینک لازم به ذکر است که عینک ، ساده ترین و بی خطر ترین روش برای اصلاح خطای انکساری است.
لنزها نیز در واقع نور را قبل از رسیدن به عدسی یا قرنیه ، شکسته یا خم می کنند ؛ تا انکسار یا تمرکز دقیق تری را خلق نمایند. بنابراین افرادی که از لنز استفاده می کنند ، اغلب میدان دید وسیع تر و دید واضح تری را در مقایسه با افرادی که عینک می زنند ، تجربه می کنند.
لنزها تا زمانی موثر و بی خطر هستند که با چشم تناسب داشته و به درستی تحت مراقبت قرار گیرند.
اصلاح عیوب انکساری با جراحی لیزری چشم
امروزه فناوری لیزر ، امکان درمان عیوب انکساری چشم را با جراحی لیزری چشم و با ایمنی و دقت بالایی محقق نموده است.
جراحی انکساری که گزینه دیگری برای تغییر دائمی شکل قرنیه می باشد ؛ شکل بهبود یافته قرنیه ، توانایی تمرکز چشم را از طریق تمرکز صحیح پرتوهای نور بر روی قرنیه ، بازیابی می نماید.
جراحی اصلاح بینایی که جراحی خطای انکساری با لیزر نام دارد ، به هرگونه روند جراحی استفاده شده برای درمان مشکلات بینایی اطلاق می شود که در سال های اخیر ، شاهد پیشرفت های عظیمی در این حوزه بوده ایم.
جراحی خطای انکساری با لیزر ، به بیمار اجازه می دهد تا در مقایسه با هر زمان دیگری در طول زندگی ، بهتر ببیند.
بیشتر انواع جراحی های اصلاحی ، قرنیه را شکل می دهند. این باعث می شود که نور از آن عبور کرده و به درستی در پشت چشم یا شبکیه متمرکز شود.
انواع جراحی لیزری چشم
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره داشتیم سه روش بدین منظور وجود دارد. در ذیل به صورت موجز به شرح هر یک از این روش ها پرداخته ایم.
-
لیزیک
لیزیک ؛ برای افراد نزدیک بین ، دوربین یا آستیگمات مورد استفاده قرار می گیرد.
در این روش ؛ با بهره وری از دستگاهی مخصوص ، لایه ای از سطح قرنیه چشم که به لایه اپیتلیوم موسوم است ( به ضخامت حدودا 160 میکرون ) ، برداشته شده و تنها بخشی جزئی از آن به قرنیه متصل خواهد ماند.
مطابق جداول و فرمول های موجود در زمینه جراحی لیزری چشم ؛ دستگاه لیزر ، میزان لیزر لازم را به قرنیه چشم تابانده شده و پس از آن لایه جدا شده به روی چشم باز گردانده خواهد شد.
پزشک برای رسیدن به بافت زیر قرنیه ؛ در لایه خارجی آن ، فلپی را ایجاد می کند. سپس از لیزر برای شکل دهی بافت زیر قرنیه برای تمرکز صحیح نور ، استفاده می کند.
فلپ چیزی است که لیزیک را از سایر روندهای دیگر ، متمایز نموده است.
همچنین پزشک از تصویر برداری کامپیوتری برای خلق تصویر دقیقی از قرنیه استفاده می کند که به عنوان یک راهنما قابل استفاده است.
-
لازک
لازک ؛ تلفیقی از جراحی های لیزیک و پی آر کی است. عمل لازک ، نیز مانند دیگر جراحی های لیزری چشم ، با استفاده از لیزر اگزایمر ، شکل قرنیه را تغییر داده و امکان ورود نور به چشم را میسر می سازد و به این ترتیب دیدی واضح و مطلوب ( بدون نیاز به عینک یا لنز ) برای افراد به ارمغان می آورد.
در مواردی که افراد ، کاندید مناسبی برای عمل لیزیک نباشند ؛ عمل لازک یا پی آر کی ، گزینه مناسب تری برای آن ها محسوب خواهد شد.
در روش لازک ؛ غشای واقع بر روی قرنیه که لایه ای بسیار نازک می باشد ( اپیتلیوم ) ، با استفاده از داروی مخصوص یا الکل از سطح قرنیه جدا شده و پس از آن درست مشابه روش لیزیک ، لایه جدا شده دوباره به موقعیت اول خود باز گردانده می شود.
-
پی آر کی
این روش برای اصلاح نزدیکی بینی ، دور بینی و آستیگماتیسم ملایم استفاده می شود.
در این روش نیز ، مثل لیزیک ؛ جراح از لیزر برای شکل دهی قرنیه استفاده می کند ، ولی این لیزر تنها بر روی سطح قرنیه اثر گذاشته و تاثیری بر روی بافت زیرین آن ندارد.
همچنین گاهی پزشک ، از تصویر برداری کامپیوتری قرنیه استفاده می کند.
پی آر کی ؛ قدیمی تر از دو روش فوق می باشد و طول دوره نقاهت آن نیز طولانی تر از آن ها است.
در روش پی آر کی ، لایه خارجی قرنیه یا در واقع همان اپی تلیوم ؛ پیش از ایجاد تغییر بر روی بافت اصلی قرنیه ، از طریق لیزر اگزایمر برداشته خواهد شد.
مزایای استفاده از لیزر در اصلاح عیوب انکساری چشم
- نسبت به روش های جراحی قدیمی ، از ایمنی و دقت بسیار بالایی برخوردار است.
- دوره نقاهت اصلاح عیوب انکساری با لیزر ، به مراتب کوتاه تر از روش های قدیمی می باشد.
- نتیجه عمل در درمان عیوب انکساری چشم با بهره وری از لیزر ، بلافاصله پس از عمل قابل رویت خواهد بود.
- همانطور که ذکر شد دقت در روش لیزری اصلاح عیوب انکساری ، بالا می باشد ؛ از این رو ریسک آسیب پذیری قرنیه در این روش بسیار ناچیز خواهد بود.
چه افرادی کاندیدای مناسب اصلاح عیوب انکساری با لیزر هستند ؟
به طور کلی افرادی که شرایط ذیل در رابطه با آن ها صدق کند ، کاندید مناسبی برای اصلاح عیوب انکساری چشم با لیزر به شمار می روند.
- اشخاصی که بیشتر از 18 سال سن دارند.
- افرادی که از لحاظ جسمانی از سلامت کافی برخوردار هستند.
- اشخاصی که تمایلی به استفاده از عینک های طبی و لنزهای تماسی ندارند.
- افرادی که نمره چشم شان در طول یکسال گذشته ثابت بوده است.
