آشنایی کامل با جراحی لازک
عمل لازک ( Lasek ) ، نوعی جراحی لیزری چشم محسوب می شود که در راستای اصلاح عیوب انکساری چشم مورد استفاده واقع شده و به درمان نزدیک بینی ، دوربینی و آستیگماتیسم می پردازد.
لازك نوعی جراحی چشم است که بسیاری از مزایای جراحی های اصلاح بینایی دیگر را با یکدیگر ترکیب کرده است.
لازک مزایای دو روند رایج بکار برده شده در جراحی چشم یعنی لیزیک و PRK را یکجا در خود جای داده است.
اگرچه از لیزیک ، می توان به عنوان محبوب ترین جراحی لیزری چشم یاد کرد ؛ اما در مواردی که فردی شرایط عمل لیزیک را نداشته باشد ، عمل لازک یا پی آر کی در قیاس با لیزیک ، گزینه مناسب تری برای وی خواهند بود.
عمل لازک ؛ نیز همچون دیگر اعمال لیزری چشم ، با بهره وری از لیزر اگزایمر اقدام به ایجاد تغییر در شکل قرنیه نموده و اجازه ورود نور به چشم را می دهد و به این ترتیب امکان دید واضح و مطلوب را بدون نیاز به عینک یا لنز تماسی میسر می سازد.
تفاوت عمل لازک با لیزیک در چیست ؟
به طور کلی مهم ترین تفاوت این دو روش ، در موقعیت اثر اشعه لیزر اگزایمر به قرنیه می باشد.
به طوری که در عمل لیزیک ، اشعه لیزر پس از لایه برداری از سطح قرنیه عبور نموده و به سطح جدید برخورد کرده و در نهایت ، تراش بر روی لایه اپیتلیوم اتفاق می افتد.
این در حالی است که در عمل لازک ، اشعه بدون ایجاد لایه برداری از قرنیه عبور کرده و پس از برداشت بافت پوششی قرنیه ( اپیتلیوم ) ، به سطح قرنیه برخورد می کند.
در این روش ؛ لایه بسیار ظریفی از قرنیه برداشته شده و با ایجاد تغییر در انحنای قرنیه ، اصلاح عیوب انکساری صورت می پذیرد.
مزایای جراحی لازک
گفته می شود که جراحی لازک چشم دارای مزایای فراوانی است که برخی از آن ها عبارتند از :
- مشکلات مرتبط با خلق فلپ در قرنیه رفع می شود.
- جراحی لازك باعث می شود که خشکی چشم در مقایسه با دیگر روش ها ، کمتر اتفاق بیافتد.
- در جراحی لازك ، تکنیک های متنوعی برای بازیابی لایه بسیار نازک سلول های سطح قرنیه ( اپیتلیوم ) که برای درمان قرنیه بعد از انجام تراش دادن لیزر انجام می شود ، مورد استفاده قرار می گیرد.
- یک فلپ نازک با استفاده از لیزر یا یک دستگاه مکانیکی ( میکروکراتوم ) خلق می شود که تحت آن ، تراش دادن لیزر انجام می پذیرد.
- میزان آسیب وارده به قرنیه در روش لازك ، کم تر از سایر روش ها است.
- عمل لازك در مدت زمان کوتاهی ( حدودا چند دقیقه ) به طول می انجامد.
کاندیدای مناسب برای عمل لازک چه افرادی هستند ؟
یکی از سوالات رایج در خصوص جراحی های لیزری چشم ؛ از جمله عمل لازک این است که آیا جراحی لازک گزینه مناسبی برای من هست یا خیر ؟
جراحی چشم لازک برای بیمارانی که دارای قرنیه بسیار نازک یا شیب داری هستند ، گزینه مناسب تری محسوب می شود ؛ زیرا در چشم هایی که دارای چنین ویژگی هایی هستند ، قرار دادن فلپ در چشم در طول جراحی چشم به روش لیزیک بسیار دشوار می باشد.
- از آن جایی که احتمال بروز آسیب دیدگی تروما در جراحی چشم لیزیک در مقایسه با جراحی چشم لازک ، بسیار جدی تر است ، بیمارانی که در فعالیت های حرفه ای یا تفریحی درگیر شده و چشم های خود را در معرض خطر بیشتر آسیب دیدگی قرار می دهند ( مثل بوکس ) ؛ برای جراحی لازک ، داوطلبین مناسب تری محسوب می شوند.
- جراحی چشم لازک ؛ برای افراد مبتلا به سندروم خشکی چشم ، گزینه مناسب تری محسوب می شود ، چرا که به دلیل اجتناب از استفاده از فلپ عمیق ، اعصاب قرنیه که مسئول بازتابش اشک هستند ، برش داده نمی شوند.
چگونه برای جراحی چشم لازک آماده شوم ؟
قبل از جراحی چشم به روش لازك ، شما باید با یک جراح چشم ملاقات کرده و درباره آن چه در طول جراحی لیزر چشم و پس از آن انتظار دارید ، گفتگو کنید.
در طول این جلسه ؛ تاریخچه پزشکی شما ، مورد ارزیابی قرار گرفته و چشم های شما ، آزمایش می شود.
احتمالا تست ها شامل اندازه گیری ضخامت قرنیه ، انکسار ، نقشه برداری از قرنیه ، فشار چشم و اتساع مردمک می باشد.
هنگامی که شما تحت این ارزیابی ها قرار می گیرید ؛ جراح شما ، به سوالاتتان پاسخ می دهد. پس از آن شما می توانید برای انجام جراحی ، وقت بگیرید.
- اگر لنزهای چشمی نفوذپذیر در برابر گاز سخت استفاده می کنید ، باید حداقل به مدت پنج تا هفت روز قبل از ارزیابی از استفاده از آن ها خودداری کنید.
- دیگر انواع لنزهای چشمی مثل لنزهای نرم را حداقل سه روز قبل از ارزیابی نباید در چشمان خود قرار دهید.
- در روز جراحی لازك و قبل از رفتن نزد پزشک ، غذای سبکی بخورید و تمام داروهای تجویز شده را مصرف کنید.
- چشم های خود را آرایش نکنید و از انداختن زیور آلات در ناحیه سر و صورت خودداری کنید ، چون این زیورآلات در قرار گرفتن سر در موقعیت مناسب در زیر لیزر ، اختلال ایجاد می کنند.
در طول جراحی چشم لازک چه اتفاقی می افتد ؟
جراحی لازک ، تحت بی حسی موضعی مستقیما بر روی چشم ، انجام می شود.
در طول این روند ، لایه فوقانی سلول ها یا اپیتلیوم به مدت 30 ثانیه با الکل درمان شده و از بافت پایه جدا می شود. سپس این لایه بلند شده و به حالت لوله شده ، کنار زده می شود تا جراح چشم بتواند به بافت قرنیه دسترسی پیدا کند.
بافت جدید ، با همان لیزر استفاده شده در جراحی لازیک و PRK ، درمان می شود ؛ سپس لایه فوقانی سلول ها به سر جای اول خود بازگردانده می شوند.
جراحی چشم لازک در تقابل با جراحی چشم لیزیک که در آن لیزر یا دستگاه برش ، فلپی را در قرنیه ایجاد می کند ، قرار دارد.
تفاوت جراحی چشم لازک با PRK در این است که در جراحی چشم لازک ، لایه فوقانی سلول ها هیچ گونه آسیبی ندیده و خراشی در آن ها ایجاد نشده و سپری کردن دوره انتظار برای رشد مجدد آن ها مورد نیاز نمی باشد.
باور بر این است که در جراحی چشم لازک ؛ بهبود قرنیه در مقایسه با PRK ، آسان تر بوده و میزان درد تجربه شده نیز کمتر است ؛ ولی در جراحی چشم لازک در مقایسه با PRK ، در طول چند روز اول ، تار شدن دید ؛ بیشتر است.
بعد از جراحی چشم لازک چه اتفاقی می افتد ؟
بعد از جراحی چشم لازک ، انتظارات شبیه به آنچه می توان بعد از جراحی چشم لیزیک انتظار داشت ، می باشد.
فلپ خلق شده در جراحی لازک ، بعد از چهار تا هفت روز بهبود می یابد و بیمار معمولا لنزهای چشمی ویژه ای را که به صورت یک بانداژ عمل می کنند در طول روزهای اول یا دوم بعد از جراحی چشم لازک ، مورد استفاده قرار می دهد.
برای بیمارانی که تحت جراحی چشم لازیک قرار می گیرند ، بینایی خوب معمولا ظرف چند روز حاصل می شود، در حالی که در جراحی لازک ، این بهبودی تا یک هفته طول می کشد.
شما باید برای ارزیابی ؛ روز بعد از جراحی لازک و پس از آن ، یک هفته و سه هفته بعد از جراحی ، مجددا به پزشک مراجعه کنید.
چه سنی بهترین زمان برای جراحی لازک است ؟
18 تا 55 سالگی ، بهترین سن برای جراحی لازک است ؛ مشروط بر آن که علائم آب مروارید مشاهده نشود و تغییر دید چشم بیش از نیم نمره در سال نباشد.
چه زمان با پزشک تماس بگیریم ؟
اگر بعد از جراحی چشم لازک در صورتی که سوالی برایتان پیش آمد یا دچار درد ، کاهش شدید بینایی ، قرمزی چشم ها ، یا ترشح از چشم ها شدید ؛ بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
نقاط ضعف جراحی لازک چیست ؟
نقاط ضعف جراحی لازک شامل موارد زیر می باشد :
- در مقایسه با جراحی لیزیک ، این جراحی به زمان ریکاوری بیشتری نیاز دارد. در بسیاری از بیماران لازک ؛ بینایی عملکردی چشم ها ، حداقل تا یک تا دو هفته بعد از جراحی ، علیرغم بهبود کامل چشم ها به طور کامل بهبود نمی یابد ؛ این ویژگی شبیه به زمان بهبودی است که بیمار در جراحی چشم PRK تجربه می کند ، این در حالی است که بیماران بعد از عمل لیزیک ؛ اغلب در روز بعد از جراحی ، بینایی خوبی خواهند داشت.
- جراحی لازک معمولا در مقایسه با جراحی چشم لیزیک ، باعث بروز درد و ناراحتی بیشتری می شود ؛ ولی درد تجربه شده در این روند ، در مقایسه با جراحی PRK کمتر است.
- بیماران بعد از جراحی لازک ؛ باید به مدت حدودا سه تا چهار روز بعد از جراحی ، بر روی چشم های خود لنزهای بانداژی قرار دهند. این لنزهای بانداژی به عنوان یک لایه محافظ بین پلک ها و سطح چشم درمان شده عمل می کند. استفاده از این لنزها در جراحی چشم لیزیک ، مورد نیاز نمی باشد.
- بیماران در جراحی چشم لازک ، در مقایسه با بیماران در جراحی چشم لیزیک ؛ باید چندین هفته بیشتر ، از قطره های استروئید موضعی استفاده کنند.
عوارض عمل لازک
عمل لازک و به طور کلی اصلاح عیوب انکساری با لیزر ، در صورتی که توسط جراح و متخصص چشم حاذق و با تجربه انجام پذیرند ؛ نتایج قابل قبولی به دنبال خواهند داشت.
اما با این وجود این عمل جراحی نیز همچون هر عمل جراحی دیگری ، می تواند با عوارضی همراه باشد که در ادامه به آن ها اشاره داشته ایم.
برخی عوارض جانبی جراحی چشم لازک عبارتند از :
- داشتن احساس وجود یک شی ء خارجی در چشم ( که این حس حدوداً یک تا چهار روز طول می کشد )
- بینایی کاهش یافته موقتی در شرایط روشنایی ضعیف ( تا 12 ماه )
- چشم های خشک و نیاز به استفاده از قطره های مرطوب کننده ( تا شش ماه )
- داشتن دید تار یا به حالت مه آلود ( این حالت بین شش تا نه ماه فروکش خواهد کرد )
ماندگاری نتیجه جراحی لازک چه مدت خواهد بود ؟
نتیجه جراحی لازک ، مانند تمام درمان های لیزر چشم به مهارت و تجربه جراح بستگی دارد.
تاکنون نتایج آن ثابت بوده است ، گرچه بینایی می تواند در نتیجه روند پیری تغییر کند ؛ لذا اگر 40 سال به بالا دارید ، این نکته را به خاطر بسپارید.
از این رو ممکن است بر اثر سخت شدن عضلات چشم ( ناشی از افزایش سن ) ، در آینده به جراحی مجدد نیاز داشته باشید.
چرا قبل از معاینه برای عمل لازک ، نمی توانم از لنزهای تماسی استفاده کنم ؟
لنزهای تماسی ، می توانند شکل قرنیه را تغییر دهند ؛ همانطور که بند ساعت می تواند روی مچ دست اثر بگذارد.
از این رو استفاده از لنز کمی قبل از معاینه ، می تواند منجر به نتایج نادرست معاینه چشم شود و بر نتیجه جراحی تأثیر منفی بگذارد.
آیا می توان عمل لازک را پس از جراحی پیوند قرنیه یا کراتوتومی رادیال انجام داد ؟
تحقیقات نشان داده است که می توان لازک را با موفقیت پس از پیوند قرنیه یا جراحی انکساری کراتوتومی رادیال ( RK ) انجام داد.
با این حال ، تصمیم گیری در این خصوص به عوامل زیادی بستگی دارد.
به طور کلی جراح با معاینه و بررسی پرونده پزشکی بیمار ، مشخص می کند که آیا کاندیدای خوبی برای عمل لازک هست یا خیر.
آیا بعد از عمل لازک ، احساس خشکی چشم خواهم داشت ؟
خشکی چشم ، به علت تغییر انحنا و برش اعصاب قرنیه است که با گذشت زمان و پایداری وضعیت قرنیه به تدریج بهبود می یابد و برطرف می شود.
آیا نمره چشم پس از جراحی لازک باز می گردد ؟
اگر جراحی در سنین پایین تری انجام شود ، نمره چشم معمولا بازگشت خواهد داشت.
توصیه می شود اقدام به جراحی ، پس از ثابت شدن نمره چشم صورت گیرد.
آیا بعد از جراحی لازک ، نیاز به عینک مطالعه خواهم داشت ؟
در حالت کلی ، بیماران زیر 40 سال بعد از عمل لازک می توانند بدون استفاده از عینک ، به خوبی مطالعه کنند.
بیماران بالای 40 سال ممکن است برای دیدن نوشتارهای کوچک ، به عینک مطالعه نیاز داشته باشند.
لازم به ذکر است پیرچشمی ، اصطلاحی است که به ضعف طبیعی ماهیچه ها اشاره دارد و در اوایل تا اواسط 40 سالگی اتفاق می افتد.
این عارضه ، باعث می شود به عینک مطالعه احتیاج داشته باشیم.
جراحی لازک ؛ گزینه ای است که به راحتی و بدون استفاده از عینک مطالعه ، دید نزدیک و دور را برای بسیاری از بیماران فراهم کرده و پیرچشمی را اصلاح یا از بروز آن پیشگیری نمی کند.
آیا جراحی لازک و آب مروارید با هم تداخل دارند ؟
بسیاری از افراد ، این سوال را از جراح خود می پرسند که آیا در صورتی که بعد از جراحی های لیزری چشم ؛ از جمله لازک ، در دراز مدت دچار بیماری آب مروارید شوند ؛ نتیجه عمل آن ها باز می گردد ؟
در پاسخ به این سوال باید اشاره داشت که ابتلا به آب مروارید در بلند مدت ، ارتباطی به لیزر ندارد ؛ زیرا این جراحی صرفا در لایه های سطحی قرنیه انجام می شود.
آیا جراحی لازک در دوران بارداری انجام می شود ؟
به طورکلی ، جراحی های انکساری چشم در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی شود ؛ زیرا تغییرات هورمونی ممکن است نتیجه مطلوبی به همراه نداشته باشد.
